11 tác dụng sức khỏe và dinh dưỡng của bột ca cao

Bột ca cao, thức quà từ thiên nhiên, không chỉ quyến rũ vị giác mà còn ẩn chứa kho tàng dinh dưỡng quý giá. Bạn có biết, đằng sau hương vị đắng nhẹ đặc trưng ấy là những lợi ích tuyệt vời cho sức khỏe? Cùng Matthew khám phá ngay những tác dụng của bột ca cao để tận hưởng trọn vẹn món quà sức khỏe này.

I. Bột ca cao là gì?

Bột ca cao là tinh hoa được chiết xuất từ hạt của quả ca cao, mang hương vị đậm đà và giàu giá trị dinh dưỡng. Với vị đắng đặc trưng cùng mùi thơm nồng nàn, nó trở thành nguyên liệu không thể thiếu trong ẩm thực và làm bánh. Đặc biệt, khi hòa quyện vào thức uống, bột ca cao tạo nên tầng hương sâu lắng, cân bằng giữa vị đắng nhẹ và hậu ngọt dịu, nâng tầm trải nghiệm thưởng thức.

II. Bột ca cao có tác dụng gì?

Không chỉ là nguyên liệu tạo nên hương vị tinh tế của chocolate, bột ca cao còn góp mặt trong nhiều món bánh và đồ uống hấp dẫn. Khi kết hợp với bơ, sữa và đường, nó tạo nên kết cấu mượt mà, đậm đà. Nhưng hơn cả một thành phần ẩm thực, bột ca cao còn mang lại nhiều lợi ích sức khỏe đáng kinh ngạc.

1. Hỗ trợ giảm huyết áp, tăng cường sức khỏe tim mạch

Từ xa xưa, người dân Trung Mỹ đã nhận ra những ai uống cacao thường xuyên có huyết áp thấp hơn đáng kể. Bí quyết nằm ở flavanol – hợp chất tự nhiên giúp kích thích sản sinh oxit nitric, từ đó thư giãn mạch máu và cải thiện tuần hoàn. 

Đặc biệt, tác dụng này rõ rệt hơn ở người lớn tuổi và những ai có huyết áp cao. Tuy nhiên, cần lưu ý rằng quá trình chế biến có thể làm giảm lượng flavanol, khiến một số sản phẩm từ chocolate không còn giữ nguyên công dụng ban đầu.

2. Cải thiện chức năng não

Những thực phẩm giàu polyphenol như bột ca cao có thể giúp não bộ hoạt động hiệu quả hơn. Flavanol trong cacao kích thích lưu lượng máu đến não, hỗ trợ tăng cường khả năng nhận thức và giảm nguy cơ mắc bệnh Alzheimer hoặc Parkinson. 

Một nghiên cứu kéo dài hai tuần cho thấy, ở người lớn tuổi được bổ sung flavanol cacao, lượng máu lên não tăng 8% sau một tuần và đạt 10% sau hai tuần. Điều này chứng minh rằng, việc tiêu thụ cacao thường xuyên có thể thúc đẩy khả năng tư duy và trí nhớ, ngay cả ở những người không có dấu hiệu suy giảm nhận thức.

3. Khả năng chống oxy hóa mạnh mẽ

Polyphenol là hợp chất chống oxy hóa tự nhiên, có mặt trong nhiều thực phẩm như trái cây, rau, trà, sô-cô-la và rượu vang. Chúng không chỉ giúp giảm viêm mà còn hỗ trợ tuần hoàn, cân bằng huyết áp và điều chỉnh lượng cholesterol, đường huyết.

Là một trong những nguồn polyphenol dồi dào nhất, cacao sở hữu đặc tính chống oxy hóa và kháng viêm mạnh mẽ. Tuy nhiên, quá trình chế biến, đặc biệt là gia nhiệt và xử lý kiềm để giảm vị đắng, có thể làm hao hụt đến 60% lượng polyphenol quý giá. Vì thế, không phải mọi sản phẩm chứa cacao đều mang lại lợi ích sức khỏe tương đương.

4. Giúp cải thiện tâm trạng

Không chỉ tác động tích cực đến não bộ, cacao còn giúp cân bằng cảm xúc, giảm căng thẳng và hỗ trợ điều trị các triệu chứng trầm cảm.

Flavanol trong cacao thúc đẩy quá trình chuyển hóa tryptophan thành serotonin – chất dẫn truyền thần kinh giúp ổn định tâm trạng. Đồng thời, caffeine tự nhiên trong cacao cũng mang lại cảm giác tỉnh táo, thư giãn. Đơn giản hơn, việc thưởng thức một thanh sô-cô-la cũng đủ khiến người ta cảm thấy vui vẻ hơn.

Một nghiên cứu cho thấy, phụ nữ mang thai thường xuyên ăn sô-cô-la có mức độ căng thẳng thấp hơn, đồng thời trẻ sơ sinh của họ cũng có tâm trạng tích cực hơn sau khi chào đời. Ngoài ra, tiêu thụ polyphenol từ cacao giúp tăng cảm giác bình yên, cải thiện sự hài lòng và nâng cao sức khỏe tâm lý, đặc biệt ở người lớn tuổi.

5. Giảm nguy cơ đau tim và đột quỵ

Ngoài ra, cacao còn đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ sức khỏe tim mạch. Nhờ hàm lượng flavanol dồi dào, cacao giúp kích thích sản sinh oxit nitric, từ đó giãn nở mạch máu, cải thiện tuần hoàn và giảm áp lực lên hệ tim mạch.

Không dừng lại ở đó, cacao còn góp phần kiểm soát cholesterol bằng cách giảm LDL – loại cholesterol có hại, đồng thời giúp máu lưu thông tốt hơn bằng cách hoạt động tương tự aspirin. Nhờ khả năng giảm viêm và ổn định đường huyết, cacao giúp hạn chế nguy cơ đau tim, suy tim và đột quỵ.

Một nghiên cứu tại Thụy Điển cho thấy, những người tiêu thụ từ 19-30 gram sô-cô-la mỗi ngày có nguy cơ suy tim thấp hơn đáng kể. Tuy nhiên, việc ăn quá nhiều không mang lại hiệu quả vượt trội. Điều này chứng tỏ rằng, chỉ một miếng sô-cô-la đen giàu cacao mỗi ngày cũng đủ để bảo vệ trái tim của bạn.

6. Lợi ích cho tiểu đường loại 2

Nhiều người lo ngại rằng sô-cô-la có thể làm tăng đường huyết, nhưng thực tế, cacao nguyên chất lại mang đến tác dụng ngược lại.

Các nghiên cứu trong phòng thí nghiệm cho thấy, flavanol trong cacao có thể làm chậm quá trình hấp thụ carbohydrate, cải thiện sản xuất insulin và hỗ trợ tế bào cơ hấp thụ đường từ máu. Nhờ vậy, cacao giúp kiểm soát lượng đường trong máu tốt hơn, đồng thời giảm viêm – một yếu tố quan trọng trong việc ngăn ngừa bệnh tiểu đường.

Một nghiên cứu trên người cho thấy, tiêu thụ sô-cô-la đen hoặc cacao giàu flavanol có thể cải thiện độ nhạy insulin, từ đó giúp kiểm soát đường huyết tốt hơn. Lợi ích này không chỉ giới hạn ở những người mắc tiểu đường mà còn có tác động tích cực đến cả những người khỏe mạnh.

7. Ngăn ngừa ung thư tự nhiên

Flavanol, hợp chất có nhiều trong trái cây, rau củ và cacao, từ lâu đã thu hút sự quan tâm của giới khoa học nhờ khả năng chống ung thư mà không gây tác dụng phụ nghiêm trọng.

Trong số các thực phẩm giàu flavanol, cacao sở hữu hàm lượng cao nhất. Nghiên cứu trong phòng thí nghiệm cho thấy, cacao có thể chống viêm, ức chế sự tăng trưởng và ngăn chặn sự lan rộng của tế bào ung thư.

Thử nghiệm trên động vật cũng cho kết quả tích cực khi chế độ ăn giàu cacao giúp giảm nguy cơ mắc ung thư vú, gan, tụy, tuyến tiền liệt, ruột kết và cả ung thư vòm họng. Ở con người, một số nghiên cứu cho thấy chế độ ăn nhiều flavanol có thể giảm nguy cơ ung thư. Tuy nhiên, vẫn có những nghiên cứu chưa tìm thấy kết quả tương tự, thậm chí còn ghi nhận nguy cơ gia tăng. Điều này cho thấy cần thêm nhiều nghiên cứu để xác định chính xác vai trò của cacao trong việc phòng chống ung thư.

8. Bảo vệ răng miệng, nuôi dưỡng làn da

Cacao không chỉ tốt cho sức khỏe bên trong mà còn mang lại nhiều lợi ích cho răng và da. Nhờ chứa các hợp chất có đặc tính kháng khuẩn, chống enzyme và kích thích miễn dịch, cacao có thể hỗ trợ sức khỏe răng miệng. Tuy nhiên, phần lớn các sản phẩm cacao thương mại đều chứa đường, làm giảm hiệu quả bảo vệ răng. Vì thế, các dòng sản phẩm không đường hoặc ít đường đang được nghiên cứu để khai thác tối đa lợi ích của cacao đối với răng miệng.

Đối với làn da, polyphenol trong cacao đã chứng minh khả năng tăng cường bảo vệ da khỏi tác hại của tia UV, cải thiện lưu thông máu và giúp bề mặt da trở nên mịn màng hơn. Việc uống cacao đều đặn còn có thể giúp duy trì độ ẩm tự nhiên, mang lại làn da khỏe mạnh và rạng rỡ.

9. Hỗ trợ người mắc bệnh hen suyễn

Hen suyễn là một bệnh mãn tính nguy hiểm, gây viêm và tắc nghẽn đường hô hấp, ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng cuộc sống. Cacao, với các hợp chất như theobromine và theophylline, có thể mang lại lợi ích cho người mắc bệnh này.

Theobromine giúp làm dịu cơn ho kéo dài, trong khi theophylline lại có tác dụng giãn phế quản, thư giãn đường thở và giảm viêm. Chỉ cần 100 gram cacao đã cung cấp khoảng 1,9 gram theobromine – một con số đáng kể trong việc hỗ trợ đường hô hấp.

Các nghiên cứu trên động vật cho thấy, chiết xuất cacao có thể làm giảm co thắt phế quản và giảm độ dày mô đường thở. Tuy nhiên, vẫn cần thêm thử nghiệm lâm sàng trên người để xác định hiệu quả cũng như mức độ an toàn khi kết hợp với các loại thuốc điều trị hen suyễn.

10. Dễ dàng bổ sung vào chế độ ăn uống

Cacao không chỉ bổ dưỡng mà còn cực kỳ dễ kết hợp vào thực đơn hằng ngày. Theo khuyến nghị của Cơ quan An toàn Thực phẩm Châu Âu, bổ sung 2,5 gram bột cacao flavanol hoặc 10 gram sô-cô-la đen chứa tối thiểu 200 mg flavanol mỗi ngày có thể hỗ trợ sức khỏe tim mạch.

Tuy nhiên, một số nghiên cứu cho rằng lượng này chưa đủ để cacao phát huy tối đa tác dụng. Điều quan trọng là lựa chọn cacao có hàm lượng flavanol cao, ít qua xử lý để giữ nguyên giá trị dinh dưỡng.

11. Kiểm soát cân nặng

Nghe có vẻ khó tin, nhưng cacao – ngay cả khi ở dạng sô-cô-la – có thể giúp kiểm soát cân nặng. Nhờ khả năng điều chỉnh trao đổi chất, giảm cảm giác thèm ăn, tăng quá trình oxy hóa chất béo và kéo dài cảm giác no, cacao hỗ trợ giảm cân một cách tự nhiên.

Một nghiên cứu quy mô lớn cho thấy, những người tiêu thụ sô-cô-la thường xuyên có chỉ số BMI thấp hơn dù tổng lượng calo và chất béo họ nạp vào không hề ít hơn những người ăn ít sô-cô-la.

Ngoài ra, trong một nghiên cứu về giảm cân theo chế độ ít carbohydrate, nhóm được bổ sung 42 gram sô-cô-la đen chứa 81% cacao mỗi ngày giảm cân nhanh hơn nhóm chỉ áp dụng chế độ ăn kiêng thông thường. Điều này chứng minh rằng, khi sử dụng đúng cách, cacao có thể trở thành một trợ thủ đắc lực trong việc duy trì vóc dáng.

III. Thời điểm lý tưởng để uống cacao

Cacao không chỉ thơm ngon mà còn là nguồn cung cấp chất xơ dồi dào, hỗ trợ hệ tiêu hóa hoạt động hiệu quả. Nếu bổ sung vào bữa sáng, cacao sẽ giúp cơ thể hấp thụ đủ lượng chất xơ cần thiết, duy trì sự cân bằng tiêu hóa trong suốt cả ngày.

Buổi chiều, đặc biệt là khoảng 15 – 16 giờ sau khi ăn, là thời điểm lý tưởng để thưởng thức một ly cacao. Lúc này, cơ thể không quá đói nhưng vẫn cần bổ sung năng lượng để duy trì sự tỉnh táo. Ngoài ra, sau khi tập luyện, một ly cacao nóng sẽ giúp bù đắp năng lượng, giảm mệt mỏi và hỗ trợ phục hồi cơ bắp.

Dù lượng caffeine trong cacao khá thấp, nhưng với những người nhạy cảm, nó vẫn có thể ảnh hưởng đến giấc ngủ. Vì vậy, tốt nhất nên hạn chế uống cacao vào buổi tối để tránh tình trạng khó ngủ hay mất ngủ.

IV. Những ai không nên uống bột cacao?

Dù được xem là thức uống với nhiều lợi ích cho sức khỏe, nhưng không phải ai cũng phù hợp để sử dụng cacao. Trong một số trường hợp, tiêu thụ cacao không đúng cách hoặc quá mức có thể dẫn đến những tác động tiêu cực không mong muốn.

Những nhóm đối tượng nên hạn chế hoặc tránh uống cacao bao gồm:

• Phụ nữ mang thai và đang cho con bú
• Người mắc chứng trào ngược dạ dày, hệ tiêu hóa yếu
• Bệnh nhân rối loạn đông máu
• Người bị loãng xương
• Người mắc bệnh tăng nhãn áp
• Trẻ em dưới 3 tuổi
• Người thường xuyên mất ngủ, khó ngủ
• Người dễ bị đau nửa đầu
• Bệnh nhân tim mạch hoặc viêm đại tràng

V. Tác dụng phụ khi uống ca cao quá nhiều

Dù mang lại nhiều giá trị dinh dưỡng, nhưng cacao vẫn cần được sử dụng có chừng mực. Các chuyên gia khuyến nghị không nên uống quá hai ly cacao mỗi ngày để tránh nguy cơ gây hại cho sức khỏe.

– Cacao chứa caffeine, nếu tiêu thụ quá nhiều có thể gây căng thẳng, mất ngủ, tim đập nhanh và làm tăng tần suất đi tiểu.

– Một số người có thể bị dị ứng da, đau đầu, buồn nôn, đầy hơi hoặc gặp vấn đề về tiêu hóa như táo bón.

– Uống cacao vào buổi tối có thể làm rối loạn giấc ngủ, thậm chí khiến tâm trạng bất ổn, tăng nguy cơ căng thẳng và trầm cảm.

– Dùng quá nhiều cacao còn có thể gây nóng trong người, làm tăng nguy cơ nổi mụn trứng cá, mụn nhọt và ảnh hưởng đến làn da.

Không chỉ là một nguyên liệu quen thuộc trong ẩm thực, tác dụng của bột cacao đối với sức khỏe là điều không thể phủ nhận. Tuy nhiên, để tận dụng tối đa lợi ích, bạn nên chọn cacao nguyên chất, ít qua chế biến và sử dụng với liều lượng hợp lý. Một tách cacao ấm mỗi ngày không chỉ giúp cơ thể khỏe mạnh mà còn mang lại cảm giác thư giãn, hạnh phúc. Vậy tại sao không bắt đầu thói quen lành mạnh này ngay hôm nay?