Cây kế sữa: Những lợi ích của cây kế sữa đối với sức khỏe

Từ xa xưa, cây kế sữa đã được sử dụng để hỗ trợ gan, thanh lọc cơ thể và cải thiện nhiều vấn đề sức khỏe. Ngày nay, khoa học hiện đại đã chứng minh những lợi ích khác của cây kế sữa, như hỗ trợ kiểm soát đường huyết và tăng cường hệ miễn dịch. Tuy nhiên, thảo dược này sử dụng như thế nào và cần lưu ý những gì? Hãy cùng Matthew tìm hiểu trong bài viết dưới đây.

I. Tìm hiểu về cây kế sữa

Kế sữa, hay còn được biết đến với tên Cúc gai, Nhũ kế, mang danh pháp khoa học Silybum marianum (L.) Gaertn và thuộc họ Cúc (Asteraceae). Loài cây này được giới khoa học chính thức mô tả vào năm 1971. Là cây thân thảo có chu kỳ sống hai năm, kế sữa phát triển với chiều cao từ 30 đến 150 cm. Thân cây thẳng, phân nhánh, rễ trụ to và dài. Lá mọc ôm sát thân, không có lá kèm, mặt lá xanh điểm những đốm trắng chạy dọc theo gân. 

Hơn nửa thế kỷ qua, các nhà khoa học đã không ngừng nghiên cứu để làm sáng tỏ thành phần hóa học của loài cây này. Quả kế sữa chứa nhiều hoạt chất quan trọng, bao gồm glucid (glucose và pentose), tanin catechic, chất màu, chất đắng, chất cay, tinh dầu, histamin, tyramin và phytomelan.

Trong số các hợp chất ấy, nổi bật nhất là nhóm silymarin—một hỗn hợp flavonolignan gồm silybinin, silychristin và silydianin. Khi được chiết xuất từ hạt và quả theo đúng quy chuẩn, thành phẩm thu được có thể chứa đến 70 – 80% flavonolignan, tạo nên giá trị dược liệu quý giá của kế sữa.

II. Lợi ích của cây kế sữa là gì?

1. Kế sữa – Vị cứu tinh cho lá gan

Kế sữa từ lâu đã được sử dụng như một liệu pháp hỗ trợ cho người mắc các bệnh về gan như xơ gan, viêm gan mãn tính hay tổn thương do rượu, bệnh tự miễn và virus.

Nhiều nghiên cứu ghi nhận rằng, sau khi sử dụng kế sữa, chức năng gan được cải thiện đáng kể, tình trạng viêm và tổn thương giảm đi rõ rệt. Dù cơ chế hoạt động vẫn cần nghiên cứu thêm, nhưng giới khoa học cho rằng kế sữa giúp bảo vệ gan khỏi tác hại của gốc tự do sinh ra trong quá trình chuyển hóa độc tố.

Silymarin—hoạt chất chính của kế sữa—còn được chứng minh có khả năng kéo dài tuổi thọ ở người bị xơ gan do rượu. Một nghiên cứu khác cũng chỉ ra rằng cao kế sữa giúp bảo vệ tế bào gan khỏi sự tích tụ mỡ, ngay cả trong trường hợp gan nhiễm mỡ không do rượu.

Ngoài ra, nghiên cứu của Bonifaz V và cộng sự cho thấy kế sữa có tiềm năng trong điều trị viêm gan siêu vi C. Tuy nhiên, các kết quả nghiên cứu vẫn chưa hoàn toàn thống nhất. Mặc dù được xem là giải pháp hỗ trợ tốt cho gan, kế sữa không thể thay thế lối sống lành mạnh trong việc ngăn ngừa bệnh gan.

2. Hỗ trợ kiểm soát insulin

Một số nghiên cứu cho thấy kế sữa có thể tăng cường hoạt động của insulin—hormone then chốt trong việc điều hòa đường huyết.

Ngoài ra, nhờ đặc tính chống viêm, kế sữa giúp giảm nguy cơ kháng insulin, từ đó duy trì mức đường huyết ổn định. Việc kiểm soát viêm nhiễm không chỉ hỗ trợ bệnh tiểu đường mà còn giúp ngăn ngừa nhiều vấn đề sức khỏe liên quan.

3. Kế sữa giúp tăng cường nguồn sữa mẹ

Kế sữa được cho là có khả năng kích thích sản xuất sữa mẹ bằng cách thúc đẩy cơ thể tiết ra nhiều hormone prolactin hơn.

Một nghiên cứu lâm sàng đã chỉ ra rằng, những bà mẹ dùng 420 mg silymarin liên tục trong 63 ngày có lượng sữa tăng 64% so với nhóm dùng giả dược. Tuy nhiên, đây mới chỉ là nghiên cứu duy nhất được thực hiện, và cần thêm bằng chứng để xác nhận hiệu quả cũng như tính an toàn của kế sữa đối với mẹ và bé.

4. Bảo vệ xương khớp chắc khỏe

Nghiên cứu thực nghiệm cho thấy kế sữa có khả năng kích thích quá trình khoáng hóa xương, giúp xương chắc khỏe và làm chậm quá trình mất xương. Đặc biệt, hoạt chất trong loài cây này có thể bảo vệ xương khỏi nguy cơ loãng xương.

Các nhà khoa học tin rằng kế sữa có tiềm năng trở thành liệu pháp hỗ trợ phòng ngừa và làm chậm quá trình thoái hóa xương, đặc biệt ở phụ nữ sau mãn kinh—đối tượng dễ bị loãng xương do suy giảm nội tiết tố. Dù vậy, cần thêm nghiên cứu lâm sàng để xác nhận hiệu quả này.

5. Hỗ trợ kiểm soát bệnh tiểu đường

Kế sữa có thể là giải pháp bổ sung giúp kiểm soát bệnh tiểu đường type 2. Một số hợp chất trong loài cây này hoạt động tương tự thuốc trị tiểu đường, giúp tăng độ nhạy insulin và giảm đường huyết.

Việc kết hợp kế sữa với phương pháp điều trị truyền thống có thể giúp ổn định đường huyết và cải thiện nồng độ cholesterol. Các nghiên cứu cũng chỉ ra rằng kế sữa giúp giảm tình trạng kháng insulin, yếu tố quan trọng trong kiểm soát bệnh.

Một phân tích về silymarin—hoạt chất chính của kế sữa—cho thấy những người sử dụng thường xuyên có mức đường huyết và HbA1c lúc đói giảm đáng kể. Liều dùng từ 210 – 600 mg dịch chiết mỗi ngày đã mang lại hiệu quả rõ rệt.

Không chỉ vậy, với đặc tính chống oxy hóa và chống viêm, kế sữa còn giúp giảm nguy cơ biến chứng tiểu đường, đặc biệt là tổn thương thận.

6. Tiềm năng trong điều trị ung thư

Hoạt chất silymarin trong kế sữa nổi bật với đặc tính chống oxy hóa mạnh mẽ, giúp bảo vệ tế bào khỏi tổn thương và hỗ trợ trong quá trình điều trị ung thư. Một số nghiên cứu cho thấy silymarin có thể làm tăng hiệu quả của hóa trị, đồng thời giúp tiêu diệt một số loại tế bào ung thư.

Ngoài ra, nghiên cứu về silibinin, một hợp chất quan trọng trong kế sữa, còn chỉ ra rằng loài cây này có thể giúp giảm suy mòn do ung thư—một tác dụng phụ phổ biến khi điều trị bằng hóa trị. Điều này mở ra tiềm năng lớn trong việc sử dụng kế sữa như một giải pháp hỗ trợ bệnh nhân ung thư cải thiện chất lượng cuộc sống.

Xem thêm: 

• Tác dụng của bột sắn dây đối với sức khỏe con người
• Cây hà thủ ô là gì? Lợi ích sức khỏe tuyệt vời năm 2025

7. Hỗ trợ điều trị mụn trứng cá

Mụn trứng cá là tình trạng viêm da mãn tính, không nguy hiểm nhưng ảnh hưởng lớn đến thẩm mỹ và tâm lý. Những nốt mụn sưng đỏ có thể gây đau, khó chịu và để lại sẹo nếu không được kiểm soát tốt. Nhiều người gặp phải tình trạng này còn cảm thấy tự ti, lo lắng, thậm chí căng thẳng vì làn da của mình.

Nghiên cứu cho thấy mất cân bằng oxy hóa trong cơ thể có thể góp phần làm mụn bùng phát và lan rộng. Nhờ đặc tính chống viêm và chống oxy hóa mạnh mẽ, kế sữa có thể giúp giảm thiểu các tổn thương do mụn gây ra.

Một nghiên cứu da liễu ghi nhận rằng những người uống 210 mg silymarin mỗi ngày trong tám tuần có lượng mụn giảm tới 53%. Dù kết quả đầy hứa hẹn, đây mới chỉ là nghiên cứu bước đầu. Các chuyên gia vẫn cần thêm bằng chứng khoa học để xác nhận hiệu quả thực sự của kế sữa trong việc hỗ trợ điều trị mụn trứng cá.

III. Bài thuốc kinh nghiệm từ cây kế sữa

Kế sữa là vị thuốc quý, thường được dùng để hỗ trợ giải độc gan, đặc biệt hữu ích cho người thường xuyên uống rượu bia, tiếp xúc hóa chất độc hại hoặc sử dụng thuốc Tây dài ngày. Dưới đây là một số cách sử dụng phổ biến:

– Dùng rễ: Có thể sử dụng sống hoặc nấu chín. Rễ kế sữa có chất nhờn tự nhiên và hương thơm dịu nhẹ.

– Dùng lá: Lá kế sữa có thể ăn sống hoặc chế biến. Tuy nhiên, do có nhiều gai cứng, cần loại bỏ gai trước khi sử dụng. Lá non có vị hơi ngọt, nhưng khi thời tiết khô nóng, vị đắng sẽ rõ hơn. Nụ hoa cũng có thể luộc hoặc nấu chín để dùng.

– Dùng thân: Thân kế sữa cũng có thể ăn sống hoặc nấu chín. Tuy nhiên, để giảm vị đắng, nên bóc vỏ và ngâm trước khi chế biến.

Lưu ý: Cây kế sữa đạt chất lượng tốt nhất vào mùa xuân, khi còn non và giàu dưỡng chất.

IV. Tác dụng phụ và lưu ý khi dùng cây kế sữa

Cây kế sữa được đánh giá là an toàn đối với hầu hết người dùng, nhưng vẫn có thể gây ra một số phản ứng không mong muốn.

– Dùng đường uống: Một số người có thể gặp triệu chứng như tiêu chảy, buồn nôn, đầy hơi, chán ăn hoặc đau đầu nhẹ.

– Thoa ngoài da: Cây kế sữa bôi trực tiếp trên da an toàn nếu áp dụng trong thời gian ngắn.

– Phụ nữ mang thai và cho con bú: Hiện chưa có đủ nghiên cứu xác nhận độ an toàn của kế sữa đối với thai phụ và bà mẹ đang cho con bú. Vì vậy, nhóm đối tượng này nên tránh sử dụng.

– Trẻ em: Có thể dùng cho trẻ từ 9 đến 11 tuổi với liều lượng phù hợp.

– Dị ứng thực vật họ Cúc: Những người nhạy cảm hay có tiền sử dị ứng với hoa cúc, cỏ phấn hương, cúc vạn thọ hoặc các loại cây cùng họ cẩn thận khi dùng kế sữa. 

– Bệnh tiểu đường: Một số hoạt chất trong cây kế sữa có thể làm giảm đường huyết, do đó người mắc bệnh tiểu đường cần theo dõi kỹ khi dùng.

– Các bệnh liên quan đến nội tiết tố: Kế sữa có thể có tác động tương tự estrogen, nên những người mắc ung thư vú, ung thư tử cung, ung thư buồng trứng, lạc nội mạc tử cung hoặc u xơ tử cung không nên sử dụng.

Cây kế sữa là một món quà thiên nhiên ban tặng, giúp bảo vệ gan và duy trì sức khỏe toàn diện. Tuy nhiên, để đạt hiệu quả tối ưu, cần sử dụng đúng cách, phù hợp và tham khảo ý kiến chuyên gia y tế khi sử dụng.

Liên hệ:

Matthew – Sản phẩm Sức khoẻ, Nông sản, Thực phẩm tinh sạch của Dòng tu và người Công Giáo

Website: https://matthew.vn/
Hotline: 0989.212.346
Email: congtymatthew@gmail.com
Link sản phẩm: https://matthew.vn/cua-hang/